Illut piginneqatigiit pigisaat

Inuit ikinnerpaamik pingasut peqatigiillutik peqatigiiffimmik piginneqatigiiffiliorsinnaapput taakkulu peqatigiiffiup ilaasortaanit atugassanik piginneqatigiilluni illuliassanik sanaartornissamut imaluunniit pisinissamut, piginninnissamut aqutsinissamulluunniit siunertaqarput.

Piginneqatigiiffik ikinnerpaamik pingasunik piginneqatigiilluni attartortunik peqarsinnaavoq, tassa imaappoq inissiat pingasut.

Inuit najuuttut aamma oqartussaasut kisimik piginneqatigiiffimmut ilaasortaasinnaapput.

Piginneqatigiilluni inissiaq tassaavoq piginneqatigiiffimmit pigineqartoq peqatigiiffiullu ilaasortaanit atorneqarsinnaatitaasoq. Tassa imaappoq, piginneqatigiiffiup ilaasortaasa inissiaq piginngilaat, kisianni peqatigiiffiup pigisaasa ilaat pigivai. Taamaattumik piginneqatigiiffiup ilaasortai piginneqatigiiffiup piginneqataanik taaneqartarput.

Piginneqatigiiffik pigisaq ataaseq imaluunniit pigisat arlallit pigisinnaavai, illilli piginneqataasutut taamaallaat inissiaq aalajangersimasoq atorsinnaatitaavat.

Piginneqatigiiffiup pigisaannit pigisat inissiat katillugit piginneqatigiiffiup inissiaataanut sanilliullugu nalinga naatsorsorneqartarpoq.

Assersuut
Piginneqatigiiffiup inissiaq pigisaa ataatsimut angissuseqarpoq = 1044 m2
Illit inissiat = 87 m2
Piginneqatigiiffiup pigisaata ilaa illit pigisat = 1/12

Una toorlugu atuagassiaq "Piginneqatigiilluni inissiat pillugit inatsit" aasinnaavat.

Piginneqataasutut inissianni najugaqartussaatitaavutit. Najugaqartussaatitaagaanni imaappoq, illit imaluunniit inoqatigiissinni alla piginneqatigiilluni inissiami sivikinnerpaamik qaammatini arfinilinni ukiup ataatsip ingerlanerani najugaqassaaq.

Piginneqataasutut sinittarfimmik imaluunniit inissiaq tamaat piffissami killilikkami attartortissinnaavat.

Illit piginneqataasutut piginneqatigiiffiup siulersuisuanut inissiap piginneqataaffivit attartortinnissaanut qinnuteqarsinnaavutit. Tassa imaappoq, illit peqannginnerit tamaat piginneqataaffigisat allamut attartortissinnaavat.

Attartortitsinermi peqannginnerit utaqqiisaajussaaq, tassa imaappoq attartortitsineq qaammatinik 12-nnik sivisunerussanngilaq katillugillu ukiunik 5-nik sivisunerussanngilaq.

Attartortitsineq qaammatinik pingasunik sivikinnerussanngilaq.
Taamaattoq piffissami sivisunerusumi attartortitsinissamut siulersuisunut qinnuteqarsinnaavutit peqannginnissaq ima peqquteqarpat:
• Napparsimaneq
• Ilinniagaqarneq
• Anstaltimiinneq
• Utaqqiisaasumik nuunneq, assersuutigalugu suliffik peqqutaalluni

Inunnut oqartussaasunut taamaallaat attartortitsisinnaavutit.

Piginneqatigiiffiup oqartussaasui qullersaasut tassaapput ataatsimeersuarneq. Ataatsimeersuarnermi piginneqataasoq ataatsimik taasisinnaavoq. Ataatsimeersuarnermi siulersuisut qinerneqassapput, matumani siulittaasoq aamma aningaaserisoq, taakku qinerneqarunik peqatigiiffiup ulluinnarni ingerlanneqarneranik akisussaasuussapput.

Piginneqatigiiffik ileqqoreqqusaliussaaq, tassanilu minnerpaamik “Piginneqatigiiffiit pillugit nalinginnaasumik ileqqoreqqusat”-ni malitarisassat aalajangersagaassapput.

Ileqqoreqqusat piginneqatigiiffiup “tunngaviusumik inatserisivai”, taakkulu piginneqatigiit pillugit pissutsinik malittarisassanik imaqartinneqarput.

Illit piginneqataasutut piginneqataaffivit ilaata iluata aserfallatsaaliornissaanut pisussaaffeqarputit.

Matumani assersuutigalugu pineqarput:
• Iikkanik qalipaaneq, qaqorsaaneq aamma tapetsilersuineq
• Naternik, illup iluani matunik aamma listinik taarsersuineq
• Igaffimmi nerriviusanik, sikaavinnik imaluunniit uffarfimmiittunik aserfallatsaaliuineq imaluunniit taarsersuineq.

Illit piginneqataasutut inissiap iluani annikitsunik allanngortitsisinnaatitaavutit, soorlu matut ikkunneri imaluunniit peerneri aamma igaffimmi allanngortiterinerit. Inissiap iluani annertunerusunik allanngortiteriniaruit, siulersuisunit akuerineqaqqaassapput.

Piginneqatigiiffiup akisussaaffigai:
• Inissiap silataata piginneqataaffiusumut attuumassuteqartup aserfallatsaaliornera
• Silataata aserfallatsaaliornera
• Nunaminertat ataatsimoorussat aserfallatsaaliornerat

Piginneqatigiiffimmik pilersitserusukkuit/pilersitserusukkussi, makku ilaatigut isumagissavatit/isumagissavasi:

1) Peqatigiiffik ataatsimoortunit ikinnerpaamik piginneqataasussanik pingasunik, tassa imaappoq ikinnerpaamik inissianik pingasunik peqartillugu pilersinneqassaaq.
2) Ataatsimooqatigiit sanaartorfissaq toqqavissaq imaluunniit pigisat pissarsiarissavaat.
3) Pilersitsinermi isumaqatigiissut suliarineqassaaq pilersitsisunillu tamanit atsiorneqalruni.
3) Peqatigiiffik pillugu ileqqoreqqusaliortoqassaaq – matumani piginneqatigiiffiit ataasiakkaat ileqqoreqqusani qanorluunniit ilusilersoraluarpagu “Piginneqatigiiffiit pillugit nalinginnaasumik ileqqoreqqusaat”-nnut innersuussisoqassaaq.
4) Aningaasalersuinissamut periarfissarsiorneq
5) Piginneqatigiiffiup pilersinneqarnissaanut taarsigassarsinissamut periarfissat pillugit kommunimut saaffiginnittoqarsinnaavoq.
6) Pilersitsineqmi ataatsimeersuartitsisoqassaaq, tassanilu ileqqoreqqusat akuersissutigineqassapput.
7) Tamatuma kingorna piginneqatigiiffiup aalajangersinnaavaa nutaanik sanaartortoqassanersoq imaluunniit illunik pigisanik sanaartoqqammisanik pisisoqassanersoq.

Maliuguik! Siuliini taakkartorneqartut taamaallaat missingersuutaannaapput allassimasullu tamakkiisuunatik.
Amerlanerpaatigut eqqartuussissuserisumut assigisaanulluunniit saaffiginninnissaq innersuussutigineqartarpoq.

Paasissutissat allat pissarsiariniarukkit Ineqarnermut Attaveqaqatigiinnermullu Naalakkersuisoqarfik imaluunniit kommune attavigiuk.