Uumasut nappaatai inunnut tunillaassorsinnaasut pillugit nalunaarutiginninneq

Uumasut nappaataat (zoonose) nappaataavoq inunnut tunillaassorsinnaasoq. Perlerornermut nappaat uumasut nappaatai inunnut tunillaassorsinnaasunut ilaavoq nunatsinnilu uumasut nujuartat pingaartumik teriannissat akornganni atugaalluni. Angerlarsimaffimmi uumasuutit inuillu uumasumit perlerortumit kiitissimanikkut tunillanneqarsinnaapput.

Eqqumaffigiuk inatsisitigut piumasaqaataammat qimmit qitsuillu nunatsinniittut perlerornermut akiuussusertissimanissaat.

Paasissutissat annertunerusut uani atuarsinnaavatit: Perlerornermut akiuussusertinnermut innuttaasunut ilitsersuut.

Angerlarsimaffimmi uumasuutit terianniamit uumasunilluunniit allanit perlerortunit kiitissimaguni tunillatsisimasinnaavoq. Perlerornermut ersiutit pingaarnerit ukuupput (allattorneqartut tamakkerneqanngillat):

• Nuakoorneq
• Iisiniarnermik ajornartorsiuteqarneq
• Eqqissiviinneq
• Nalinginnaanngitsumik pissusilersorneq soorlu kiiseriarneq
• Nujualalerneq imaluunniit paatsiveqanngitsumik pissusilersorneq
• Saassussiumatuneq kingornalu piumassuseerunneq
• Saassusserusunneq
• Tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit nukillaartalersimappat pingaartumik alleqqumigut uppatimigullu
  
  

Uumasut tamarmik perlerornermik nappaateqarsinnaapput. Nalinginnaasuunngitsumik pissusilersornerisigut takuneqarsinnaakkajuttarpoq soorlu nujuillutik paatsiveqarpasinnatilluunniit. Nipaat allannguuteqarsinnaapput nalinginnaasumiit allaanerullutik. Uumasuni amerlasuuni takuneqartarpoq nalinginnaasumik qimaassutissaraluaminnut (soorlu inuit uumasulluunniit allat) saassussisut.

Terianniaq nujuanngikkaangat nalinginnaasumilluunniit pissuseqanngikkaangat amerlanerpaartaani perlerornermik nappaateqartarpoq taamaattumik piaarnerpaamik oqartussat attavigineqassapput (politiit, kommuni, Uumasunut Nakorsaqarnermut Inuussutissalerinermullu Oqartussat).

Perlerornermik pasitsaassinermi iliuuserisassat
Uumasut perlerornermik nappaateqarsorisat qanillattunnginnissai pingaaruteqarpoq sapinngisamillu sukkanerpaamik Uumasunut Nakorsaqarfik Inuussutissalerinermullu Oqartussaqarfik peqatigalugu uumasut toqunneqapallannissai pingaaruteqarluni. Aallaallugu toqutsinermi sapinngisamik uumasup niaqua ajoqusernaveersaarneqassaaq. Nappaat aamma qaratsamiittarmat UNIO-llu nappaammik suussusersiinissamik qulakkeerinninnissaq pisariaqarsorippagu niaqua atorneqarsinnaammat.

Illit allaluunniit teriannissamit uumasumilluunniit allamit perlerornermik nappaateqarsorisamit kiitissagaluaruit, kiitiffiup nalaa qaqorsaaserlugu salipallassavat piaarnerpaamillu peqqinnissaqarfik saaffigalugu.

Nalunaarutiginninneq
Uumasunik perlerortunik pasitsaassaqaruit tamanna uumasut nakorsaannut, politiinut kommunifogedimulluunniit nalunaarutigissavat. Oqartussat piaarnerpaamik UNIO-mut nalunaarutigissavaat taakkualu ingerlariaqqinnissaq isummerfigissavaat.

Perlerornermik pasitsaassaqartoqarnerani uumasoq toqunneqassaaq UNIO-llu aalajangissavaa misissugassanik tigusisoqassanersoq nassiullugillu. Piumaffigineqassaguit uumasup ilaanik UNIO-mut nassiussissasutit, malittarisassanik ersarissunik ilitsersuunneqassaatit.

Kommunalbestyrelsi UNIO politiillu isumasioqatigalugit aalajangiissaaq killeqarfimmik pilersitsisoqassanersoq.

Perlerornermik qulakkerinnittoqarpat UNIO-p sumiiffimmi kommuni, peqqinnissaqarfik politiillu nalunaarfigissavai.

UNIO-mit nalunaartoqareernerata kingorna sumiiffimmi kommuni innutaasut qanoq iliornissaannik paasissutissanik allagarsiissuteqassaaq.