Raajarniarneq

Kalaallit Nunaanni aalisarnermi raajarniarneq anginerpaavoq aningaasarsiornikkullu pingaaruteqarnerpaalluni.

Raajarniarneq sinerissap qanittuani avataanilu ingerlanneqartarpoq.

Raajat pillugit pisassiissutitigut aaqqissuussineq pisassiissutinik niuerutigineqarsinnaasunik nammineq pigisanik (PNNP-nik) tunngaveqarpoq. Tamanna isumaqarpoq umiarsuaatileqatigiiffiit TAC-imit (Total Allowable Catch/ukiumut akuerisaasumik pisarineqarsinnaasut) tamarmiusumit pisassiissutit ilaannik peqartut, taannalu ilisimatuussutsikkut siunnersuutigineqartoq aallaavigalugu Naalakkersuisunit aalajangersarneqartarpoq.

Pisassiissutit umiarsuaatileqatigiiffinnut agguaanneqartarput, angallallu sorleq atorneqassanersoq piumasaqaataanngilaq.

MSC-mik uppernarsaasiineq aqutsinissamullu pilersaarut
Kitaani raajarniarneq Marine Stewardship Councilimit nalunaaqutserneqarnikuuvoq aqutsinissamullu pilersaarut naapertorlugu aqunneqarluni.

Uani Kitaani raajarniarnissamut aqutsinissamut pilersaarut atuaruk.

Illit imaluunniit ingerlatseqatigiiffiit raajarniarusukkuit/raajarniarusuppat, taava tunngaviusumik piumasaqaatit arlallit naammassineqarsimassapput.
Piumasaqaatiti ukuupput:

• Inuttut qinnuteqarsinnaavutit, imaluunniit
• pisortat ingerlatseqatigiiffiutaattut, imaluunniit
• inatsisitigut inuttut. Inatsisitigut inuk tassaavoq aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffik, piginneqatigiilluni ingerlatseqatigiiffik, soqutigisaqaqatigiilluni ingerlatseqatigiiffik imaluunniit umiarsuaatileqatigiiffik.
• Ingerlatseqatigiiffiup aningaasaatai tamarmik inunnit ataasiakkaanit toqqaannartumik imaluunniit toqqaannanngitsumik pigineqassapput, taannalu

• Kalaallinut inuiaqatigiinnut aalajangersimasumik attuumassuteqassaaq,
• Kalaallit Nunaanni inuit nalunaarsorsimaffianni nalunaarsorsimassaaq ukiullu siuliini 5-ini Kalaallit Nunaanni inuit nalunaarsorsimaffianni nalunaarsorsimassalluni,
• Kalaallit Nunaanni tamakkiisumik akileraartartuusaaq ukiullu siuliini 5-ini Kalaallit Nunaanni akileraartartuusimassalluni aammalu,
• ingerlatseqatigiiffiup aningaasaatai tamarmik toqqaannartumik toqqaannanngitsumilluunniit inunnit ataasiakkaanit inatsimmi piumasaqaatinik siuliani taaneqartunik pingasunik naammassinnissimasunit pigineqassapput,

Piumasaqaatit qulaani allassimasut naammasisinnaanngikkukkit raajarniarnermi pisassanik pisisinnaanngilatit.

Kalaallit Nunaata kitaa
Kitaani aalisarneq aqutsiveqarfimmi ataatsimi aqunneqarpoq. Imartaq aqutsiveqarfiusoq tassaavoq titarneq killigititamiit Kalaallit Nunaata aalisarnermut oqartussaaffia ilanngullugu, taanna annerpaamik titarneq killigititamiit 200 sømil tungaanut takissuseqarsinnaavoq. Aqutsiveqarfik kitaata sineriaa tamakkerlugu isorartussuseqarpoq, 59°00’N-p avannaatungaaniilluni 44°00’V-llu kitaatungaaniilluni, killingalu Nanortaliup missaani inissisimavoq.

Kalaallit Nunaata Kitaani marlunnik aalisarfinnik karseqarpoq: Sisimiut-karsi aamma Disko-karsi. Taakkunani karsini aalisarneq immikkut piumasaqaatitaqarpoq (piumasaqaatit angallatinut piumasaqaatit-ni takukkit).
Sisimiut-karsi: Imartaq 66º00’N aamma 67º00’N-ip akornani 6 sømilimiillu titarneq killerititaasoq tikillugu.
Disko-karsi: Imartaq 68º00’N aamma 70º45’N-ip akornani titarneq killerititaasuminngaanniillu 56º00’V tikillugu.

Tunu
Tunumi aalisarneq aqutsiveqarfimmi ataatsimi aqunneqarpoq. Imartaq aqutsiveqarfiusoq tassaavoq titarneq killigititamiit Kalaallit Nunaata aalisarnermut oqartussaaffia ilanngullugu, taanna annerpaamik titarneq killerititamiik 200 sømil tikillugu takissuseqarsinnaavoq. Aqutsiveqarfik tunup sineriaa tamakkerlugu isorartussuseqarpoq, 59°00’N-p avannaatungaaniilluni 44°00’V-llu kitaatungaaniilluni, killingalu Nanortaliup missaani inissisimavoq.

Kalaallit Nunaata kitaa
Kitaani raajarniarnermi angallatip annerpaaffissaanik killiliussaqanngilaq.

Taamaattorli angallatip angissusaa apeqqutaatillugu sumi kitaani aalisarsinnaanermik killiliussaqarpoq. Angallatit 40 meteri l.o.a.-mik (tamakkiisumik takissuseq) anginerit imaluunniit 1.000 BT-mik (bruttotonnage) anginerit ukunani aalisarsinnaanngillat:

• Titarneq killigititaasumiik 3 sømil tikillugu (aamma sinerissap qanittuanik taaneqartartoq)
• Sisimiut-karsi
• Disko-karsi

Malugiuk: Imartani ukunani angallat 40 meeterimik 1.000 BT-imiilluunniit anginermik angallateqarlutit aalisarsinnaanermut akuersissuteqareersimaguit aalisarnerit ingerlateqqissinnaavat. Angallatilli taarserukku aalisarsinnaanermulluunniit akuersissummiit piffisami aaliangersimasumi peerallarukku angallammik 40 meterimik 1.000 BT-imilluunnit anginermik angallateqarlutit aalisarsinnaaneq imartani qulaani taaneqartuni annaassavat.

Tunu
Tunumi raajarniarnermi angallatip annerpaaffissaanik killiliussaqanngilaq.

Kitaani Tunumiluunniit raajarniarniaruit pisassiissutinik pigisaqassaatit. Taassumunnga pissutaavoq aalisarnerit taakku pisassiissutit niuerutigineqarsinnaasut nammineq pigisat (PNNP)-it atorlugit aqunneqaramik.

Ukiut tamaasa Kitaani Tunumilu raajat ukiumut akuerisaasumik pisarineqarsinnaasut (TAC) Naalakkersuisunik aalajangersarneqartarput. TAC-it pisassiissutinik pigisalinnut pigisat najoqqutaralugit agguarneqartarput.

Pisassanik qanoq pisisinnaanerlutit paasiniarukku una tooruk.