Qimminik qimuttuuteqarneq

Qimmeq qimuttoq tassaavoq qimminut chow-chow aamma siberian husky-mut eqqarlerisalik. 2010-mi Kalaallit Nunaanni qimmit qimuttut 18.000-it missaanniipput, taakkunannga 1.600-it missaat Tunumiillutik.

Kalaallit qimmiat qimuttoq taamaallaat qimuttoqarfinni nassaassaavoq qaasuitsup avannamut killeqarfianiit. Qimmeqarfik 66º allorniusaq sanimukartoq avannarlermiit avannamut Kitaata avannarlerpaanut isorartussuseqarpoq. Tassa siornatigut Sisimiut Kommunerisimasaa, Kangerlussuaq avannamullu Siorapaluk ilanngullugu, Avannaarsuani Tunumilu nuna Eqqissisimatitaq, kiisalu Tunup sinnera kujammut nunap isuanut.

Qimuttoqarfiusut kalaallit qimmiinut qimuttunut inniminnigaavoq. Taamalu sumiiffimmut pineqartumut qimminik eqqussinissaq inerteqqutaalluni.

Qimmit qimuttut affaasa missaat inuussutissarsiutigalugu piniartunit pigineqarput piniarnerminnut atatillugu qimuttorineqartut. Kisianni aamma kalaallit qimmiisa qimuttut affaasa missaat inunnit aliikkutaralugit uumasuutigineqarput.

Nakkutiginninneq paarsinerlu
Qimmiutilittut pisussaaffigaat qimmiutitit illersorneqarsinnaasumik pineqartarnissaat isumannaarinniffigineqarnissaat sapinngisamillu anniartinneqarnissaannut, naalliutsinneqarnissaannut ersiortinneqarnissaannullu illersorneqarnissaat. Tamanna ilaatigut isumaqarpoq:

• Qimmit nerukkarneqartarnissaat, imertinneqartarnissaat aamma timikkut, pissusilersornermikkut peqqinnissamikkullu pisariaqartitaat eqqarsaatigalugit paarineqarnissaat
• Qimmit panertumik nallavissaqartinneqassapput
• Qimmit ikinnerpaamik ullormut ataasiarlugit takusarneqartassapput
• Qimmit uumatillugit piniariartarfinnut aallaaniartarfinnulluunniit, qimussimik sukkaniuffinnut imaluunniit qimussimik angalanerni qimaannarneqarnissaat inerteqqutaavoq
• Qimmit uumatillugit nuunnermi aallarnermiluunniit naammattumik nakkutilliisoqartinnagit qimaannarneqarnissaat inerteqqutaavoq

Qimmilivik
Qimmiutitit qimmiliveqartittariaqarpatit. Tamanna allaaserisani attuumassutilinni sukumiinerusumik paasisaqarfigisinnaavat.

Kommunerisat ilaatigut makkuninnga piumasaqaateqarsinnaavoq:

• Qimmeqarfiit qanoq isikkoqarnissaat
• Qimmit sumiitinneqarnissaat

Qimmit 6-nik qaammateqalereersimasut kalunnernik pitussimassapput, pituutaqartinneqassapput, mattusimaneqarlutik imaluunniit ungaluukkani mattusimaneqarlutik. Qimmit pitussimanngitsut toqunneqarsinnaapput piginnittumut taarsiinissamut akisussaaffittaqanngitsumik.

Perlerornermut (rabies) akiuussutissamik kapitinnissaat
Qimmit qimuttut perlerornermut akiuussutissamik kapitissimassapput. Tamanna piumasaqaataavoq qimmit inuillu illersorniarlugit. Kalaallit Nunaanni nappaat perlerorneq (rabies) terianniani nassaassaavoq. Inuit kiineqarunik nappaat inunnut siaruarsinnaavoq nappaallu toqussutaasinnaalluni. Nappaat amerlanertigut terianniat qimminik kiisinerisigut siaruartarpoq tassanngaaniillu inuit qimminit kiineqarsinnaallutik.

Qimmiutilittut isumagissavat qimmiutitit perlerornermut akiuussutissamik kapitinnissaat,

• 4-t 6-illu akornanni qaammateqarlerpata
• imaluunniit ukiut pingasut sinnerlugit perlerornermut akiuussutissamik kapitissimanngippata

Kalaallit qimmiinik qimuttoqarfiusuni savaateqarfinnilu perlerornermut akiuussutissamut uumasut kapitinneqarnerinut aningaasartuutit pisortanit akilerneqartarput.

Taamaattoq qimmit qimuttut pinngitsaaliissummik akiuussutissamik kapitinneqarnerinut atatillugu aningaasartuutit uumasumik piginnittutut nammineq akilissavatit.

Kommunini teknik-eqarnermut ingerlatsiviit Ilulissani Uumasut Nakorsaqarfiat suleqatigalugu qimmit akuttoqatigiimmik akiuussutissamik kapineqartarnissaat isumagisaraat.

Uumasut Nakorsaqarfiat
Ilulissani Uumasut Nakorsaqarfiup aammattaaq uumasunik illersuineq aamma qimmiuteqarnermi inatsisit atuuttut malitsinneqarnissaat susassaqarfianut ilaavoq. Apeqqutissaqassaguit saaffiginninnissannut tikilluaqqusaavutit.

Atuagaaqqat
Qimminik qimuttuuteqarneq nakkutiginninnerlu pillugit quppersakkanik sukumiinerusumik paasissutissiisut ukunani atuarsinnaavatit:

• Kalaallit Nunaanni qimmit qimuttut
• Qimminik qimuttunik nerukkaaneq
• Qimmit saluttut Taavami?
• Uumasuutinik isumaginninneq

Inatsisinut ilitsersuut
Kalaallit Nunaanni uumasunik illersuineq pillugu inatsimmut ilitsersuut
Qimmit qimuttut kiisalu qimmeqarneq qitsuuteqarnerlu pillugit inatsimmut ilitsersuut