Pisortanit ikiorsiissutit – Pilersuinissamut aamma aalajangersimasumik aningaasartuutinut

Inersimasut tamakkerlutik sapinngisaq tamaat atorlugu imminnut ilaquttaminnullu pilersuinissamut pisussaaffeqarput. Tamanna pisinnaanngippat pilersuinissamut aamma aalajangersimasumik aningaasartuutinut innuttaasutut pisortat ikiorsiissutaannik pisartagaqarlernissamik qinnuteqarsinnaavutit.


Piumasaqaatit
Pilersuinissamut aamma aalajangersimasumik aningaasartuutinut pisortat ikiorsiissutaannik pisartagaqalerumaguit, makku eqquutsissavatit:

• Kalaallit Nunaanni aalajangersimasumik najugaqarneq
• Inuit allattorsimaffiannut nalunaarsimaneq
• Inuttut atukkatigut eqqugaasimaneq, assersuutigalugu napparsimaneq, erninermut atatillugu sulinngiffeqarneq, suliffeqannginneq imaluunniit inooqatigiinnermik kipititsineq
• Illit imminut ilaquttannullu pilersuisinnaanissamut aamma aalajangersimasumik aningaasartuutinut akiliisinnaanissamut periarfissaqannginneq

Taakku saniatigut illit

• danskisut innuttaassuseqassaatit
• katissimasuussaatit imaluunniit katissimasimasat kingulleq danskisut innuttaassuseqassaaq
• imaluunniit nunanut allanut imaluunniit nunat tamalaat akornanni suliniaqatigiiffinnut isumaqatigiissutinut ilaassaatit

Taamatuttaaq aamma illit

• suliffeqassanngilatit aamma suliffissaq pillugu neqeroorummik naammaginartumik tunineqarnikuunak kiisalu iliuuseqarnikkut suliffissarsiortuussallutit
• napparsimallutilluunniit erninermut atatillugu sulinngiffeqartuussaatit taamaammallu suliffeqarsinnaanermut periarfissaqarnak
• imaluunniit naleqqussarsinnaannginneq imaluunniit peqqiilliorneq patsisigalugu sulisinnaanngitsutut nalilerneqarsimassallutit

Aningaasat annertussusaat
Anigaasartuutitit aalajangersimasut akuerisaasut tunngavigalugit pisortat ikiorsiissutaasa annertussusissaat naatsorsorneqartarpoq. Taakku tassaasinnaapput, inimut akiligassaq, innaallagiaq, imeq kiassarnerlu. Aningaasartuutinut aalajangersimasunut allanut, tamanna kommunip pisariaqartutut nalilersimappagu, aamma tapiiffigineqarsinnaavutit.

Taassuma saniatigut ilinnut ilaquttannullu pilersuinissamut aamma aningaasat akilersuutaasartut allat pisortat ikiorsiissutaannut ilaasarput.

Katillugit SIK-ip isumaqatigiissutaa malillugu ilinniarsimasuunngitsup akunnermusiaata minnerpaaffiata 65 %-iata annertoqataa nalinginnaasumik annerpaamik tunniunneqarsinnaavoq.

Pisuni aalajangersimalluinnartuni ikiorsiissutit annikillineqarsinnaapput:

• Pisortat ikiorsiissutaannik pisartagaqarnerpit nalaani ulluni arlalialunni sulisimaguit, isertitatit pisortat ikiorsiissutaannit peerneqassapput
• Kateqqaguit imaluunniit ukioq ataaseq sinnerlugu inooqateqareersimaguit, pisortat ikiorsiissutaat marluullusi isertitassi annertussusaat aallaavigalugit naatsorsuisoqassaaq. Tassa imaappoq, katissimasavit imaluunniit aapparisavit isertitai, assersuutigalugu akissarsiat, ilinniartuunersiutit, erninermut atatillugu ullormusiat, suliffeqannginnermi ikiorsiissutit imaluunniit pensionit, pisortat ikiorsiissutaannit peerneqassapput
• Nammineq pisuussutigisannik suliffissaarussimaguit, aalajangersimasumik aningaasartuutivit akilersukkavillu affaannaat tunngaviusumik isigalugu matussusertissinnaavatit. Taamaattoqassappat ikiorsiissutit nerisassanngorlugit tunniussat ikiorsiissutitut pissarsiarissavatit. Meeqqavit pisariaqartitaat eqqumaffigineqartumik isumagineqassapput

Iliuusissatut pilersaarut
Pisortat ikiorsiissutaannik pisariaqartitsinerit ullunik 14-inik sivisuneruppat, iliuusissatut pilersaarummik suliaqarnissat piumasaqaatigisinnaavat. Iliuusissatut pilersaarummi nassuiarneqassaaq, suliffeqalernissamut periarfissavit pitsanngorsarnissaannut qanoq iliorsinnaanersutit. Tamanna assersuutigalugu piginnaanngorsaqqinneq aqqutigalugu pisinnaavoq.


Malugiuk
Pilersuinissamut aamma aalajangersimasumik aningaasartuutinut pisortat ikiorsiissutaannik pisartagaqalernissamik qinnuteqarnissamut qinnuteqarniaruit, illit kommunerisannut saaffiginnissaatit.